Մենք երեկ` հոկտեմբերի 25-ին գնացել էինք Վայոց ձորի Աղավնաձոր գյուղ: Այնտեղ մենք մասնակցեցինք խաղողների բարքահավաքին: Բերքահավաքը սկսեցինք ինչպես Կրթահամալիրում սկսում ենք օրը՝ <<Հայր Մեր>>-ը արտասանելով: Շատ լավ էր, պարոն Հովակիմը՝ Տրիմիտի այգիների տնորենը մեզ սովորեցրեց ինչպես հավաքել խաղողները և շատ հետաքրքիր պատմություններ պատմեց: Շատ հետաքրքիր էր և շատ գեղեցիկ: Մենք իմացանք նաև, որ այդ խաղողները՝ Արենի խաղողի տեսակներն էին: Խաղողների այգին 10 տարվա պատմություն ուներ: Հավաքելու ժամանակ մեզ պարոն Հովակիմը ցույց տվեց այնպիսի հասկեր, ինչպիսին չկան Հայաստանում և ինչպիսին չեն տեսել հայերից ոչմեկ, մեզ բացարություն: Իսկ հասկերը աճում էին՝ Ղուշում: Շատ լավ աշխատեցինք և հետո գնացինք նշելու: Այնտեղ մեզ նաև հյուրասիրեցին անցյալ տարվա պատրաստած <<Անմահական>> գինին: Գինին խմելուց հետո մեր կենացները քաղցրացան և մենք երգեցինք <<Կենաց երգ>>-ը: Հետո մենք իմացանք այդտեղի հետագա պլանների մասին: Այգիների մոտ լինելու է հյուրատուն և գինու գործարան: Իսկ վերջում պարոն հովակիմը երգ երգեց մեր մասին՝մեր այդ օրվա մասին: Շատ հիանալի և անմոռաց օր էր: Ով չեր եկել մեզ հետ բերքահավաքին շատ բան էր կորցրել:
Մխիթար Սեբաստացի…
16 OctՄխիթար Սեբաստիացի..
Մխիթար (իսկական անունը՝ Մանուկ) Սեբաստացին սովորել է Սեբաստիայի Սբ Նշան, ապա՝ Էջմիածնի, Սևանի, Կարինի վանքերում: 1693 թ-ին մեկնել է Բերիա (այժմ՝ Հալեպ), որտեղ ծանոթացել է կաթոլիկ միսիոներների հետ: 1701 թ-ին Կոստանդնուպոլսում հիմնադրել է միաբանություն:
1712 թ-ին Հռոմի պապը Սեբաստացուն շնորհել է աբբահոր կոչում: Խուսափելով թուրքական հարձակումներից՝ 1715 թ-ին միաբանությունը տեղափոխվել է Վենետիկ: 1717 Ղազար կղզում Սեբաստացին կառուցել է եկեղեցի, բացել դպրոց, պատրաստել է միաբան-գործիչներ: Սեբաստացու մահվանից հետո միաբանությունը, ի պատիվ նրա, կոչվել է Մխիթարյան: Դեռևս կենդանության օրոք նրան մեծարել են Երկրորդ Լուսավորիչ ազգիս, Երկրորդ Մեսրոպ և այլ պատվանուններով:
Մխիթար Սեբաստացին աշխարհաբարի քերականության առաջին դասագրքի՝ «Դուռն քերականության աշխարհաբար լեզվին հայոց»-ի (1727 թ.) հեղինակն է: Արժեքավոր է նաև նրա «Քերականություն գրաբար լեզվի հայկազյան սեռի» (1730 թ.) երկը, որտեղ քննել է գրաբարի ձևաբանությունը, շարահյուսությունը, սահմանել կանոններ, անդրադարձել ուղղագրության և այլ հարցերի: Հայագիտական մեծ նվաճում է Սեբաստացու «Բառգիրք հայկազյան լեզվի» (2 հատոր, 1749–69 թթ.) աշխատությունը, որն այսօր էլ ունի բացառիկ արժեք. ընդգրկում է ժամանակի հայերեն ձեռագիր ու տպագիր բառագանձը՝ ավելի քան 100 հզ. բառահոդված: Ուշագրավ է նաև նրա «Տաղարան» (1727 թ.) ժողովածուն, որի բանաստեղծությունների մի մասը, որպես շարական, երգում են այսօր: Նա նաև հրատարակել է Աստվածաշունչ (1733–35 թթ.), կազմել է նաև «Ավետյաց երկրի աշխարհացույցը» (1746 թ.): Սեբաստացու անունով Երևանում կոչվել է կրթահամալիր:
Մխիթարյան միաբանություն..
Մխիթարյան միաբանություն (Մխիթարյաններ), հայ կրոնական և մշակութային կազմակերպություն, կաթոլիկ եկեղեցու բենեդիկտյան վանականների միաբանություն։ Հիմնադրվել է 1701 թ. սեպտեմբերի 8-ին, Կ. Պոլսում՝ վանահայր Մխիթար Սեբաստացու կողմից։ Միաբանությունն իր գործունեության ընթացքում հրատարակել է բազմաթիվ հայագիտական-բանասիրական, կրոնական և գիտական այլ աշխատություններ։